Nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam
625.000 tỷ đồng, 4.000 nhân lựcViệt Nam đang đứng trước một cột mốc lịch sử: Xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên - Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, một bước ngoặt không chỉ đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng mà còn khẳng định vị thế công nghệ và khoa học của đất nước, góp phần hướng tới một tương lai phát triển bền vững.
Ảnh minh họa: NTI
Cùng hình dung vào một ngày không xa, những lò phản ứng hạt nhân hiện đại tại Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 bắt đầu vận hành, cung cấp điện năng dồi dào cho hàng triệu gia đình và nhà máy tại Việt Nam.
Khi ngọn lửa năng lượng hạt nhân bừng sáng tại Ninh Thuận, đó không chỉ là nguồn điện, mà còn là biểu tượng cho khát vọng vươn lên, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới của phát triển bền vững.
Để biến viễn cảnh ấy thành hiện thực, Việt Nam cần một lực lượng lao động khổng lồ, nguồn vốn chục tỷ đô, và cơ sở hạ tầng vững chắc để hoàn thành một trong những công trình trọng điểm quốc gia trước khi năm 2030 khép lại theo chỉ đạo của Thủ tướng.
1. Nguồn nhân lực tay nghề cao: Trái tim của dự án
Một nhà máy điện hạt nhân không chỉ là những lò phản ứng khổng lồ hay hệ thống máy móc tối tân, nó còn cần có sự vận hành, điều khiển khéo léo của con người.
Theo dự kiến, hai nhà máy Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 sẽ cần gần 4.000 nhân sự để vận hành trơn tru. Con số này không chỉ ấn tượng về quy mô mà còn đặt ra thách thức lớn về chất lượng.
Theo Quyết định số 1012/QĐ-TTg phê duyệt "Đề án Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035" do Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký, thì đến năm 2030:
Ảnh minh họa về nhà máy điện hạt nhân. Nguồn: Egyptoil-gas
Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 sẽ cần khoảng 1.920 nhân lực, gồm 1.020 người trình độ đại học (kỹ sư, cử nhân), 900 người trình độ cao đẳng, và 320 người có trình độ đại học được đào tạo mới ở nước ngoài.
Trong khi đó, Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 sẽ cần khoảng 1.980 nhân lực, gồm 1.050 người trình độ đại học và sau đại học, 930 người trình độ cao đẳng, và 350 người có trình độ đại học và sau đại học được đào tạo mới ở nước ngoài.
Những con số này thảo nên bức tranh về một lực lượng lao động tinh nhuệ, sẵn sàng làm chủ công nghệ hạt nhân phức tạp.
2. Vật lực chục tỷ USD: Kiến tạo nền tảng vững chắc
Bên cạnh yếu tố con người, vật lực là xương sống của dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.
TS Nguyễn Anh Tuấn, chuyên gia năng lượng hạt nhân, ước tính suất đầu tư cho các nhà máy điện hạt nhân dao động từ 2,7 đến hơn 6 tỷ USD cho mỗi 1.000 Megawatt, tùy thuộc vào mức độ làm chủ công nghệ của từng quốc gia.
Với quy mô 2.400 Megawatt cho mỗi nhà máy tại Ninh Thuận, tổng mức đầu tư có thể lên tới 24 tỷ USD (khoảng 625.560 tỷ đồng). Đây là một con số đáng kể so với các dự án nguồn điện truyền thống.
Huy động nguồn vốn cho một dự án như vậy không hề đơn giản. Do đó, dự án điện hạt nhân cần được xem là một công trình quốc gia đặc biệt, đòi hỏi các chính sách tài chính đặc thù nhằm đảm bảo không chỉ đủ nguồn vốn mà còn duy trì dòng tiền ổn định trong suốt quá trình chuẩn bị, xây dựng và vận hành.
Cơ sở hạ tầng cũng là một mảnh ghép quan trọng. Hệ thống giao thông, cấp nước, cấp điện, thoát nước mưa, xử lý nước thải, và cây xanh phải được xây dựng đồng bộ, đảm bảo tiến độ và chất lượng. Mỗi con đường, mỗi đường ống đều là mạch máu cho sự sống của nhà máy tương lai.
Công nghệ và an toàn là hai yếu tố không thể tách rời. Việt Nam cần lựa chọn công nghệ tiên tiến từ các đối tác uy tín như Nga, Nhật Bản, hoặc Pháp, đảm bảo hiệu quả và phù hợp với điều kiện địa phương.
Nga là một trong những quốc gia sở hữu công nghệ lò hạt nhân hiện đại, an toàn. Ảnh: Rosatom
Trong cuộc họp với Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân vào đầu tháng 2/2025, Thủ tướng nhấn mạnh: Xây dựng nhà máy điện hạt nhân là vấn đề "quốc gia đại sự", đòi hỏi sự cẩn trọng và trách nhiệm cao. Các tiêu chuẩn an toàn phải được đặt lên hàng đầu, bảo vệ con người và môi trường khỏi mọi rủi ro.
Hành trình xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam là một việc đại sự, đầy thách thức nhưng cũng tràn ngập cơ hội. Gần 4.000 nhân sự tinh nhuệ, 24 tỷ USD đầu tư, cơ sở hạ tầng hiện đại, và công nghệ an toàn là những mảnh ghép không thể thiếu.
Với sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp, và đối tác quốc tế, Việt Nam đang từng bước tiến gần hơn đến mục tiêu, vừa đảm bảo an ninh lượng, vừa góp phần đưa đất nước đạt mục tiêu Net Zero năm 2050.
Điện hạt nhân được coi là một trong những giải pháp quan trọng để đối phó với biến đổi khí hậu. Không giống như các nhà máy điện than, dầu hoặc khí đốt, các lò phản ứng hạt nhân hầu như không phát thải khí nhà kính trong quá trình sản xuất điện.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), điện hạt nhân đã giúp tránh khoảng 72 tỷ tấn CO2 kể từ năm 1971, tương đương với gần hai năm lượng phát thải liên quan đến năng lượng toàn cầu.
Năm 2023, điện hạt nhân đóng góp khoảng 9-10% sản lượng điện toàn cầu và chiếm gần 25% nguồn điện ít carbon, đứng thứ hai sau thủy điện.
Tại Hội nghị COP28 năm 2023, hơn 40 quốc gia đã ủng hộ tuyên bố của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) rằng “Net Zero cần điện hạt nhân”, khẳng định vai trò của nó trong việc giảm phát thải nhanh chóng, đặc biệt cho các ngành khó khử carbon như công nghiệp.
Trang Ly
